Publikacje Naukowe

Permanent URI for this community

https://e-bp.inp.pan.pl/handle/123456789/8

Browse

Now showing 1 - 20 of 112

20 lat ustawy o dostępie do informacji publicznej - podsumowanie i perspektywy ustawowej regulacji prawa do informacji publicznej
(INP PAN, 2022) Jaśkowska, Małgorzata; Szustakiewicz, Przemysław; Nosarzewski, Łukasz; Gralik, Kamila; Piskorz-Ryń, Agnieszka; Sitniewski, Piotr; Izdebski, Krzysztof; Peszkowski, Sławomir; Jakimowicz, Wojciech; Majchrzak, Bartosz; Knysiak-Sudyka, Hanna; Szczepaniak, Sylwester; Litwiński, Paweł; Sybilski, Dominik; Błachucki, Mateusz; Drobny, Wojciech; Rząsa, Grzegorz; Bogucki, Artur Konrad; Bogucki, Stanisław; Dobroczek, Paweł; Sibiga, Grzegorz; Sakowska-Baryła, Marlena; Korzeniowska-Polak, Agnieszka; Staniszewska, Lucyna; Krystman, Martyna; Kostrzewska, Joanna; Iżycki, Przemysław; Rusinek, Michał; Kowalewska-Łukuć, Magdalena; Błachucki, Mateusz; Sibiga, Grzegorz
Spis treści
A Risky Bet: Climate Change and the EU’s Microprudential Framework for Banks
(Oxford University Press, 2022-04-02) Smoleńska, Agnieszka; Klooster, Jens van't
Banking regulation and supervision have a key role to play in realizing the EU’s climate change objectives. In this article, we analyse the EU-level initiatives currently underway to decarbonize the banking system, in particular with regard to the microprudential rulebook. We document how regulators work hard to fit climate policy into the existing objectives of the microprudential framework. We also assess whether these efforts are likely to be successful by sketching two ways forward, which involve their own distinct hazards. The first is a ‘Deferential Transition’, which sees policymakers rely on banks and external rating providers to develop adequate internal risk management procedures while taking a largely agnostic approach as to what methodologies are appropriate. If this is the way forward, we see a number of risks: banks have a clear incentive to downplay risk, while large financial institutions gain a significant advantage and the division of responsibility between banks and supervisors becomes blurred. We also outline the scenario of a ‘Guided Transition’, in which regulators provide fine-grained guidance on the future that banks should anticipate. Although we broadly think this approach is the more effective route to greening EU banking, we also see challenges of an entirely different sort: regulators will unavoidably face political choices and EU lawmakers will need to consider issues of legality, legitimacy, and accountability. In this regard, we argue, the EU faces a risky bet.
Ad cuius bonum? O wartościach i interesach zasługujących na ochronę prawną. Księga jubileuszowa Profesor Heleny Żakowskiej-Henzler
(INP PAN, 2023) Grzybczyk, Katarzyna; Skubisz, Ryszard; Promińska, Urszula; Zimny, Tomasz; Kasprzycki, Dariusz; Miszczak, Anna; Czajkowska-Dąbrowska, Monika; Markiewicz, Ryszard; Targosz, Tomasz; Sieńczyło-Chlabicz, Joanna; Kolczyński, Janusz Piotr; Muzyka, Kamil; Żelechowski, Łukasz; Zemła-Pacud, Żaneta; Assaf Zakharov, Katya; Jarosz-Zgoda, Ewelina; Szczepanowska-Kozłowska, Krystyna; Kuźnicka-Cholewa, Aleksandra; Tischner, Anna; Brâncuși, Lavinia; Kępiński, Jakub; Podrecki, Paweł; Kordasiewicz, Bogudar; Chlebny, Julia; Trzebiatowski, Marcin; Niewęgłowski, Adrian; Klafkowska-Waśniowska, Katarzyna; Stanisławska-Kloc, Sybilla; Sztobryn, Karolina; Kurosz, Krzysztof; Nowińska, Ewa; Jurcewicz, Alina; Włodarczyk, Beata; Rzeplińska, Irena; Zemła-Pacud, Żaneta; Zimny, Tomasz
Księga jubileuszowa zawiera inspirujące teksty, dotykające ważnych zjawisk gospodarczych, społecznych i technologicznych, mających wpływ na prawo własności intelektualnej i prowokujących do nieustannego stawiania pytań o aktualność wyboru wartości, które prawo to ma chronić. Redaktorzy pogrupowali rozdziały nie wedle działów prawa własności intelektualnej, co byłoby być może najbardziej oczywistym układem, ale ale kierując się ty, jak odpowiadają one na postawione w tytule monografii pytanie. Pierwsze rozdziały dotyczą ochrony interesariuszy własności intelektualnej w świetle aktualnych problemów społecznych: zrównoważonego rozwoju, nowych technologii i globalizacji. Kolejne rozdziały mierzą się z ze starymi dylematami na kanwie nowych tendencji w prawie własności intelektualnej oraz z kwestią ochrony interesów przedsiębiorcy. Ostatni rozdział poświęcony jest stykowi prawa własności intelektualnej i praw człowieka oraz ochrony dóbr osobistych.
Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa
(Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 2015) Błachucki, Mateusz; Nowicki, Daniel K.; Peszkowski, Sławomir; Staniszewska, Lucyna; Majchrzak, Bartosz; Maciejewski, Mariusz; Sibiga, Grzegorz; Wojciechowski, Paweł; Zientara, Anna; Król-Bogomilska, Małgorzata; Piszcz, Anna; Radecki, Wojciech; Gruszecki, Krzysztof; Wyporska-Frankiewicz, Joanna; Habuda, Adam; Rychter, Renata; Strąk, Katarzyna; Kaczocha, Mateusz; Stankiewicz, Rafał; Zieliński, Adam; Witkowski, Stanisław; Błachucki, Mateusz
Prezentowana publikacja poświęcona jest analizie administracyjnych kar pieniężnych. Zagadnienie to nabiera coraz większego znaczenia wraz ze wzrostem wysokości nakładanych administracyjnych kar finansowych i zwiększającym się zakresem ich stosowania. Jednocześnie zauważalny jest pewien niedostatek refleksji teoretycznej w stosunku do rozwoju regulacji prawnych. Brak jest analiz z czego wynika wzrost ilości finansowych kar administracyjnych oraz ich dolegliwości. Równolegle do wzrostu ilości finansowych sankcji administracyjnych nie ma rozwoju reguł procesowych ich nakładania. Wydaje się, że coraz bardziej palącą potrzebą staje się konieczność wprowadzenia do systemu polskiego prawa jednolitych zasad ogólnych odnoszących się do wymierzania administracyjnych kar pieniężnych przez organy administracji publicznej. Szczególnie, że w wielu nowych regulacjach brak jest stworzenia dodatkowych gwarancji procesowych dla adresatów administracyjnych kar pieniężnych. Co więcej, adresaci administracyjnych kar pieniężnych nie zawsze mogą uzyskać efektywną ochronę sądową, co jest skutkiem braku zgodności co do zakresu tej ochrony. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w ilości skarg składanych przez adresatów administracyjnych kar pieniężnych do Rzecznika Prawa Obywatelskich oraz podejmowanych w ich następstwie interwencji (zob. w szczególności wystąpienie RPO zamieszczone w prezentowanej publikacji). Szczególnie istotny w kontekście ochrony praw adresatów tych sankcji jest niedawny wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wysokości kary pieniężnej za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia (omawiany także szczegółowo w przedkładanej publikacji). Prezentowana praca pokazuje szeroki zakres problemów dotyczących generalnych i szczególnych zagadnień wyłaniających się na gruncie wymierzania i miarkowania administracyjnych kar pieniężnych. Przedkładana książka pokazuje, że problematyka administracyjnych kar pieniężnych znajduje się w fazie intensywnego rozwoju, gdzie tradycyjne koncepcje prawnoadministracyjne znajdują się pod silnym wpływem myślenia karnistycznego. Książka podzielona jest na dwie części. W pierwszej z nich, znajdują się artykuły poświęcone ogólnym zagadnieniom wyłaniającym się na tle wymierzania i miarkowania administracyjnych kar pieniężnych. Przedstawione zostały szczególne cechy administracyjnych kar pieniężnych w teorii oraz orzecznictwie. Taka konfrontacja pokazuje pewien zauważalny rozdźwięk pomiędzy literaturą administratywistyczną i orzecznictwem sądowym i trybunalskim. Kolejny artykuł wskazuje na braki w zakresie gwarancji procesowych adresatów administracyjnych kar pieniężnych. Jednocześnie pokazane są nowe zjawiska na tle zidentyfikowanych ułomności istniejącego systemu wymierzania administracyjnych kar pieniężnych. Co ciekawe, rodzą one kolejne pytanie na ile rozwiązania wskazanych problemów nie tworzą nowych problemów miast rozwiązania istniejących niedoskonałości. Zwieńczeniem części pierwszej są dwa artykuły poświęcone niezwykle istotnemu zagadnieniu zbiegu odpowiedzialności administracyjnej i karnej. Choć na gruncie teoretycznym odpowiedzialność administracyjna i karna są niezależne to w praktyce trudno uciec od trudnego do uniknięcia wzajemnego oddziaływania regulacji administracyjnej i karnej. Jeden z tych artykułów ma charakter teoretyczny, a drugi odnosi problem do konkretnych przepisów, ale zostały umieszczone razem z uwagi na swój uzupełniający charakter. Część druga zawiera studia nad wybranymi karami pieniężnymi wymierzanymi na podstawie różnych ustaw szczególnych prawa administracyjnego. Część ta identyfikuje działy administracyjnego, gdzie tematyka sankcji finansowych jest szczególnie aktualna, np. prawo antymonopolowe, prawo ochrony środowiska, prawo przewozowe czy prawo żywnościowe. Prezentowane szczegółowe studia z zakresu wybranych działów prawa administracyjnego rozwijają wiele wątków zarysowanych w części pierwszej. Wnioski płynące z tej części pokazują jak praktyka prawa administracyjnego wyprzedza teorię w zakresie w jakim szczególe ustawy administracyjne adaptują rozwiązania z innych działów prawa oraz wprowadzają rozwiązania swoiste. Szczegółowe studia pokazują także brak spójnej koncepcji legislacyjnej jak należy ustanawiać sankcje administracyjne, a w szczególności kary pieniężne. Niezwykle widoczny jest także brak przepisów ogólnych dotyczących nakładania sankcji administracyjnych. Z drugiej jednak strony prezentowany w książce (i wspominany w wielu artykułach) projekt niedoszłej nowelizacji k.p.a. pokazuje jednak jak nieprzemyślane mogą być propozycje wprowadzania ogólnych przepisów o nakładaniu administracyjnych kar pieniężnych i jak nieudolnie próbuje się je wprowadzać do polskiego systemu prawnego .
Aksjologia administracji – rozważania na temat istoty wartości w administracji publicznej
(INP PAN, 2023) Wąsowski, Andrzej Krzysztof; Buczyński, Grzegorz; Majchrzak, Bartosz; Klimaszewski, Michał; Kosieradzka-Federczyk, Agata; Sarota, Angelina; Antoniak-Tęskna, Patrycja; Fogel, Anna; Federczyk, Wojciech; Jarecki, Stefan Akira; Sulmierska, Katarzyna; Drobny, Wojciech; Chyb, Natalia; Bogucka, Izabela; Murat, Leszek; Mikiciuk, Izabella; Stalica, Iwona; Kwiatkowska, Monika; Drobny, Wojciech; Federczyk, Wojciech; Mikiciuk, Izabella; Wąsowski, Krzysztof Andrzej
Wydawnictwo Instytutu Nauk Prawnych PAN z zaszczytem prezentuje księgę jubileuszową Profesora Zbigniewa Cieślaka pt. Aksjologia administracji – rozważania na temat istoty wartości w administracji publicznej, wydaną pod redakcją naukową dr. Wojciecha Drobnego, dr. Wojciecha Federczyka, dr Izabelli Mikiciuk oraz dr. Krzysztofa A. Wąsowskiego. W niniejszej książce zawarto kilkanaście esejów naukowych z szeroko rozumianego polskiego prawa publicznego (przede wszystkim administracyjnego), ujętych w intelektualnej klamrze poszukiwań istoty wartości administracji publicznej. Teksty te powstały na kanwie dysertacji naukowych, których Promotorem i Opiekunem merytorycznym był Profesor Zbigniew Cieślak, Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku. Autorami tekstów są zatem Jego wychowankowie – utytułowani pracownicy naukowi czołowych ośrodków akademickich oraz doświadczeni praktycy sfery publicznej i prywatnej. Publikacja ma więc nie tylko walor naukowy i merytoryczny, ale przede wszystkim stanowi wyraz trwałego hołdu, uznania i wdzięczności uczniów wobec Nauczyciela. Z uwagi na przyjęte założenia redakcyjne, prezentowane w niniejszej publikacji rozważania odnotowują zmiany, jakie zaszły w otoczeniu prawnym danej problematyki (tj. od momentu jej pierwotnego, publicznego ogłoszenia przez autora), książka stanowi zapis kierunku przekształceń danych instytucji prawnych oraz towarzyszących im motywom prawodawcy. Spektrum zagadnień przedstawionych w publikacji, oddające szeroki obszar zainteresowań badawczych Profesora Zbigniewa Cieślaka i Jego współpracowników, obejmuje wybrane problemy prawa administracyjnego ustrojowego, materialnego i procesowego. Niewątpliwie, książka może zainteresować pracowników naukowych, prowadzących prace o zbliżonym zakresie badawczym; akademików chcących wzbogacić zajęcia dydaktyczne czy wykłady monograficzne o poglądy wykute pod wpływem szkoły Warszawskiego Seminarium Aksjologii Administracji; czy wreszcie studentów i doktorantów, poszukujących inspiracji do swojej dalszej pracy naukowej.
Aktualne problemy rozgraniczenia właściwości sądów administracyjnych i powszechnych
(Naczelny Sąd Administracyjny, 2011) Zdzikot, Tomasz; Hauser, Roman; Romer, Teresa; Maciejewski, Mariusz; Sanetra, Walerian; Kisielewicz, Andrzej; Adamczak, Alicja; Vall, Michał, du; Błachucki, Mateusz; Stankiewicz, Rafał; Majchrzak, Bartosz; Folcholc, Michał; Sibiga, Grzegorz; Błachucki, Mateusz; Górzyńska, Teresa
Publikacja poświęcona jest aktualnym problemom wynikającym z ustalania i rozgraniczenia jurysdykcji sądów administracyjnych i sądów powszechnych. Książka zawiera następujące artykuły: Małgorzata Jaśkowska, Konstytucyjnoprawne podstawy sądownictwa powszechnego i administracyjnego oraz delimitacja właściwości tych sądów Roman Hauser, Rozstrzyganie sporów o właściwość między sądami administracyjnymi a powszechnymi Mariusz Maciejewski, Ocena zgodności z prawem faktów z zakresu prawa prywatnego przez organy administracji publicznej w toku wykonywania kompetencji oraz kognicja sądów powszechnych i administracyjnych Teresa Romer, Właściwość sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach z zakresu prawa pracy Walerian Sanetra, Właściwość sądów powszechnych (sądów pracy i ubezpieczeń społecznych) i sądów administracyjnych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych Andrzej Kisielewicz, Właściwość sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach konkursów na stanowisko Alicja Adamczak, Michał du Vall, Sądownictwo patentowe w Polsce – perspektywy i realia Mateusz Błachucki, Właściwość sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach antymonopolowych Rafał Stankiewicz, Likwidacja procedur hybrydowych – krok w dobrym kierunku czy szkodliwy dogmatyzm? Bartosz Majchrzak, Właściwość sądów w sprawach sporów powstających na gruncie porozumień komunalnych Michał Folcholc, Wybrane problemy związane z właściwością sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach z zakresu rozgraniczania nieruchomości Grzegorz Sibiga, Właściwość sądów administracyjnych i powszechnych w sprawach z zakresu dostępu do informacji publicznej.
Akty prawa miejscowego – aktualne problemy w świetle doktryny i orzecznictwa
(INP PAN, 2021-12) Szczepaniak, Sylwester
Orzecznictwo sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego oraz dorobek doktryny prawa administracyjnego wykazują co do zasady spójność w pojmowaniu samorządu terytorialnego, jego istoty oraz pozycji w strukturach władzy publicznej, ukształtowanej w szczególności po wejściu w życie konstytucji. Cechami tymi są udział w sprawowaniu władzy publicznej na zasadach de- centralizacji, skutkujący koniecznością zapewnienia odpowiednich mechanizmów realizacji zadań publicznych, włącznie z prawem do ochrony samodzielności jednostki samorządu terytorialnego, w tym na drodze sądowej. Niezbędnym elementem odpowiednich mechanizmów realizacji zadań publicznych jest przyznanie zdolności do tworzenia aktów prawotwórczych, będących aktami prawa wewnętrznie lub powszechnie obowiązującego (akty prawa miejscowego). Prawidłowe ukształtowanie ich relacji z materią ustawową stanowi gwarancje prawidłowej realizacji uprawnień konstytucyjnych i ustawowych samorządu terytorialnego. Monografia stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czym są akty prawa miejscowego i jakie jest ich umiejscowienie w systemie źródeł prawa. Autor osadził rozważania w szerszym kontekście, jakim jest status ustrojowy podmiotów władnych do wydawania danych rodzajów aktów.
Analiza i ocena zmian kodeksu postępowania administracyjnego w latach 2010-2011
(Naczelny Sąd Administracyjny, 2012) Jaśkowska, Małgorzata; Łakoma, Katarzyna; Skóra, Agnieszka; Rząsa, Grzegorz; Szubiakowski, Marek; Kmieciak, Zbigniew; Korzeniowska-Polak, Agnieszka; Dobkowski, Jarosław; Suwaj, Robert; Stankiewicz, Rafał; Wyporska-Frankiewicz, Joanna; Mazuryk, Marcin; Pawełczyk, Mirosław; Majchrzak, Bartosz; Tarno, Jan Paweł; Wierzbowski, Marek; Stankiewicz, Rafał; Sibiga, Grzegorz; Drobny, Wojciech; Błachucki, Mateusz; Błachucki, Mateusz; Górzyńska, Teresa; Sibiga, Grzegorz
Publikacja ma na celu przedstawienie wprowadzonych ostatnio szczegółowych nowelizacji k.p.a., dokonanie analizy skutków ich wejścia w życie oraz sformułowanie postulatów w zakresie dalszych zmian w postępowaniu administracyjnym. Prezentowana publikacja pokazuje, jak szeroki zakres miały nowelizacje kodeksu dokonane w ostatnich dwóch latach. Autorzy artykułów podjęli się omówienia poszczególnych regulacji oraz ich oceny. Oceny te, co warto podkreślić, nie są jednowymiarowe, gdyż jakość kolejnych zmian jest różna. Mamy zatem zmiany pozytywne, tj. nową regulację wszczęcia postępowania, doprecyzowanie przepisów o dostępie do akt, czy nowe przepisy dotyczące trybów nadzwyczajnych: zmiany o charakterze porządkującym, tj. nowelizację niektórych zasad ogólnych, czy zawieszenia i umorzenia postępowania. Wiele jest jednak zmian, które wywołują niejednoznaczne lub wręcz negatywne oceny, np. w odniesieniu do bezczynności i przewlekłości postępowania, metryczek, pełnomocników czy uzupełnienia decyzji. Ta polaryzacja ocen skłania do szerszej dyskusji nad jakością polskiego prawa administracyjnego procesowego. Wydaje się, że niniejsza publikacja stanowi kolejny dowód na to, jak niezbędne jest powołanie zespołu resortowego w postaci Komisji Prawa Administracyjnego, który czuwałby, a przynajmniej próbował czuwać, nad nowymi regulacjami prawa administracyjnego, a szczególnie kodeksu postępowania administracyjnego. Brak bowiem skoordynowanej polityki w zakresie zmian legislacyjnych prowadzi do postępującej dewaluacji prawa administracyjnego, a w perspektywie czasowej – do dysfunkcjonalności wielu rozwiązań procesowych.
Beyond the Law. Legal assessment of the Polish state's activities in response to the humanitarian crisis on the Polish-Belarusian border
(INP PAN, 2022-06) Półtorak, Magdalena; Baranowska, Grażyna; Strąk, Katarzyna; Górski, Marcin; Wierczyńska, Karolina; Grzebyk, Patrycja; Kuźnicki, Witold; Klaus, Witold; Perkowska, Magdalena; Princ, Marcin; Klaus, Witold
Opracowanie pod redakcją dr hab. Witolda Klausa, prof. INP PAN, kierownika Centrum Badań nad Prawem Migracyjnym i Zakładu Kryminologii INP PAN, będące prawnym komentarzem do dramatycznych wydarzeń, które nieprzerwalnie od sierpnia 2021 roku rozgrywają się na granicy polsko-białoruskiej. Mający tam miejsce kryzys humanitarny, a w zasadzie odpowiedź na niego ze strony polskiego rządu, budzi nie tylko wiele pytań natury moralnej, ale także prawnej. Autorzy raportu próbują odpowiedzieć na najważniejsze z tych ostatnich. Problemy poruszane w niniejszym opracowaniu, obejmują wiele różnych dziedzin prawa, które często wzajemnie na siebie zachodzą. Dotyczą zatem prawa migracyjnego, konstytucyjnego, administracyjnego, karnego, humanitarnego, międzynarodowego czy praw człowieka. Wymagało to zebrania odpowiedniego zespołu autorskiego, który byłby w stanie zająć się udzieleniem odpowiedzi na nie, odpowiedzi często nie bardzo oczywistych. Publikacja jest efektem współpracy dwóch centrów badawczych działających w ramach Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk: Centrum Badań nad Prawem Migracyjnym oraz Centrum Badań nad Międzynarodowym Prawem Karnym. Autorkami i autorami są natomiast osoby reprezentujące różne ośrodki naukowe, choć większość z nich aktywnie działa w ramach prac jednego z centrów. Staraliśmy się, by opracowanie to miało przede wszystkim walor praktyczny. Stąd naszym celem było przygotowanie zwięzłych i konkretnych odpowiedzi na pojawiające się pytania czy wątpliwości. Przygotowane na ich podstawie teksty bazują na naukowej wiedzy autorek i autorów, przekładając ją na w miarę czytelny język, nie grzęznąc w zawiłych rozważaniach prawniczych. Mam nadzieję, że nam się to udało i niniejsza publikacja posłuży szerokiemu gronu odbiorców i odbiorczyń, którzy będą chcieli zrozumieć, jak z prawnego punktu widzenia oceniać działania rządzących.
Combatting Illicit Trade on the EU Border : A Comparative Perspective
(Springer, 2020) Nowak, Celina; Engelhart, Marc; Negri, Daniele; Klimek, Libor; Gintaras, Švedas; Buczkowski, Konrad; Bogdan, Sergiu; Dziekański, Paweł
This open access book provides the first-ever comparative study on criminal policy concerning the illicit trade of tobacco, conducted among four comparatively new EU Member States (Lithuania, Poland, Slovakia and Romania) and two “old” EU countries (Germany and Italy). The book addresses the national legal frameworks, current criminological situation regarding illicit trade of tobacco, and the practical challenges faced by national law enforcement authorities in the countries examined. It also considers the international framework, and concludes with a horizontal report. The objective of the book is to highlight legislative and practical challenges in the fight against illegal tobacco products at the national and transnational level, and to formulate recommendations for overcoming them more effectively in Europe.
Compliance i inne mechanizmy zapobiegania korupcji
(INP PAN, 2024) Nowak, Celina; Lizak, Robert
Korupcja towarzyszy człowiekowi od dawna, ale, jak z chorobą toczącą społeczeństwo, lepiej jej zapobiegać niż leczyć. Mechanizmem pozwalającym skutecznie zapobiegać korupcji są programy compliance. W kontekście prawnym pojęcie compliance odnosi się do procesu tworzenia, przyjmowania i obowiązywania norm (zasad i procedur) w ramach organizacji, które zapewniają zgodność jej działalności z przepisami prawa. W książce zaprezentowano teoretyczne ujęcie zjawiska compliance jako nowego poziomu regulacyjnego, a także modelowe rozwiązania praktyczne odnoszące się do compliance, oparte na amerykańskim modelu programu compliance. Analizie poddano także dwa inne mechanizmy zapobiegania korupcji, to jest system ochrony osób zgłaszających naruszenia (sygnalistów) oraz rejestry korzyści.
Current Issues of EU Criminal Law
(INP PAN, 2022) Banach-Gutierrez, Joanna Beata; Głębocka, Justyna; Dudzik, Barbara; Kusak, Martyna; Marcia, Michalina; Kuczyńska, Hanna; Hara, Michał; Ochnio, Ariadna H.; Wycichowski-Kuchta, Gniewomir; Jakubowicz, Klaudia; Komar-Nalepa, Aleksandra; Jakubowska-Hara, Jolanta; Ochnio, Ariadna H.; Kuczyńska, Hanna
Publikacja przedstawia obraz wybranych aktualnych problemów prawa karnego UE z różnych perspektyw. Omawiane zagadnienia obejmują m.in.: dialog sądowy pomiędzy sądami krajowymi, Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i Europejskim Trybunałem Praw Człowieka (ETPC); adekwatną ochronę praw uczestników postępowania karnego w państwach członkowskich UE; stosunki Prokuratury Europejskiej (EPPO) z państwami nieuczestniczącymi we wzmocnionej współpracy; wzajemne zaufanie w kontekście pozyskiwania dowodów elektronicznych; pozbawienie nielegalnego mienia w kontekście praw ofiar i konfiskaty rzeczy; harmonizację prawa karnego materialnego w zakresie definicji przestępstwa gwałtu i przestępstwa farmaceutycznego; niewystarczające wykorzystanie alternatyw dla kary pozbawienia wolności, a także odniesienia do istotnego dla współpracy w sprawach karnych orzecznictwa TSUE. Autorzy wskazują istniejące problemy wymagające rozwiązania na poziomie unijnym i krajowym oraz zarysowują przyszłe kierunki rozwoju prawa karnego UE. Dr. hab. Monika Szwarc w recenzji wydawniczej podkreśliła, że „podjęta w publikacji problematyka badawcza jest istotna z prawnego punktu widzenia i bardzo aktualna. Autorzy w swoich opracowaniach poruszają zagadnienia aktywnie dyskutowane w doktrynie prawa karnego i europejskiego, zwłaszcza w doktrynie obcej, wynikającej w równym stopniu z nowego prawodawstwa wtórnego UE, jak i z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności należy podkreślić, że Autorzy poruszają także zagadnienia związane z wzajemnymi relacjami dorobku Rady Europy z dorobkiem prawnym Unii Europejskiej”.
Decyzje zobowiązujące w polskim prawie ochrony konkurencji. Problemy proceduralne i systemowe
(Wydawnictwo Instytutu Nauk Prawnych PAN, 2020-05-11) Mleczko, Marcin
Autor analizuje instytucję decyzji zobowiązującej. Przedstawia najważniejsze decyzje zobowiązujące wydane dotychczas przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz dokonuje ich analizy z punktu widzenia poprawności proceduralnej i zgodności z prowadzeniem optymalnej polityki prawa konkurencji. Proponuje odpowiednie rozwiązania występujących obecnie problemów proceduralnych i systemowych oraz stawia tezę, że problemy o charakterze systemowym są wpisane w charakter instytucji decyzji zobowiązujących.
Detencja cudzoziemców. Standardy praw człowieka a polityka migracyjna państw europejskich
(INP PAN, 2025) Markiewicz-Stanny, Joanna
The subject of this monograph is the deprivation of liberty applied in connection with the exercise of the State’s right to control the movement of persons, abbreviated as the detention of foreigners (immigration detention). It is to be understood as all those situations where an individual’s liberty is deprived in the context of procedures such as the prevention of illegal entry, expulsion, the granting of international protection or the transfer to another state for the examination of an asylum application. In this monograph, the problem of immigration detention is discussed primarily from the perspective of the international legal obligations of European states in the field of human rights. Of fundamental importance here is the European Convention on Human Rights, nevertheless the book contains numerous references to the universal human rights protection system and international refugee law. The consideration of the international legal standard of the right to liberty and security of person is carried out here in the context of the migration policies of European states and juxtaposed with the practice of detention. The book consists of five chapters. Chapter I presents the subject and object framework of the research, the sources of law adopted as a basis for the considerations and relevant terminology. It explains in a general way what the detention of foreigners consists in, as well as describing its origins and the evolution of its application in the practice of states. It also indicates the characteristics of the migration policy of European states, in terms of those elements that have an impact on the use of detention of foreigners. Chapter II addresses the context and factors that influence how the detention of aliens is normalised and applied at both international and national levels. Particular attention is given to elements such as extraterritorial activities, the privatisation of migration control and the multifaceted relationship between detention and processes of securitisation and criminalisation of migration. Chapter III is devoted to an in-depth examination of international human rights law standards on the permissibility of detention of foreigners as an element of the right to liberty and security of person and procedural guarantees. Given the importance of the conditions of detention as a criterion for its possible arbitrariness, this part of the monograph also deals with the standards for the treatment of foreigners during detention. Chapter IV deals entirely with the detention of foreigners in the law and practice of seven selected European states: Bulgaria, France, Spain, the Netherlands, Germany, Sweden and Poland. The problem is presented in such a way as to show that it is now possible to write about a certain normative pattern characteristic of the regulation of detention in Europe. Also described are the legal basis of detention in national law, the most common prerequisites for its application as well as issues such as the authorities responsible for adjudicating detention, the infrastructure used for this purpose and the conditions of detention. Chapter V is an analysis of how one would look at the detention of foreigners if it is applied unlawfully or arbitrarily on a systemic basis as part of state’s migration policy. The impact of the detention of foreigners on the enjoyment of human rights other than the right to liberty and security of person, which specifically includes the prohibition of degrading or inhuman punishment or treatment and the right to respect for private or family life was also analysed. The final issue addressed in the monograph is the problem of assessing the detention of foreigners from the point of view of the principle of good faith, which is fundamental to the international legal order.
Dostęp do informacji publicznej - rozwój czy stagnacja. Materiały konferencyjne
(Naczelny Sąd Administracyjny, 2008) Górzyńska, Teresa; Rzeplińska, Irena; Kochanowski, Janusz; Trzciński, Janusz; Sibiga, Grzegorz; Jabłoński, Mariusz; Malanowski, Andrzej; Drachal, Janusz; Wygoda, Krzysztof; Aleksandrowicz, Tomasz; Świątkiewicz, Janusz; Waglowski, Piotr; Jarzęcka-Siwik, Elżbieta; Bernaczyk, Michał; Piskorz-Ryń, Agnieszka; Jaśkowska, Małgorzata; Folcholc, Michał
Dostępność danych w czasach sztucznej inteligencji a prawa człowieka w dziedzinie nauki
(INP PAN, 2021) Szoszkiewicz, Łukasz
Kilka lat temu, zarówno na forum ONZ, Unii Europejskiej, jak i Rady Europy, zagadnie- nie rozwoju Sztucznej Inteligencji było przedmiotem dokumentów programowych, analiz oraz projektów regulacji, jednak stosunkowo niewiele było źródeł prawa, z których wynikałyby wiążące obowiązki dla państw. Nie było również pewności, że toczące się dyskusje znajdą przełożenie na instrumenty, które by takie obowiązki nakładały, a także jak dalece proponowane regulacje będą odbiegać od istniejących rozwiązań. Pomysł podjęcia tematyki dostępności danych narodził się w 2015 r., kiedy rewolucja cyfrowa wciąż znajdowała się w punkcie, w którym trudno było określić jej wpływ na nasze życie. Było to przed historycznym zwycięstwem programu AlphaGo nad człowiekiem w starochińskiej grze go, a także przed referendum ws. Brexitu oraz wyborami prezydenckimi w USA (2016 r.), w których przedsiębiorstwo Cambridge Analytica wykorzystało analitykę danych do wpływania na decyzje podejmowane przez obywateli. Objęcie ochroną takiej wartości jak nauka, wiąże się z wyznaczeniem granic dopuszczalnej ingerencji ze strony władz publicznych. W tym kontekście art. 15 ust. 3, ustanawiający ochronę wolności naukowej, zobowiązuje państwa do przyznania pierwszeństwa w uregulowaniu uprawiania nauki samym badaczom – przede wszystkim poprzez wypracowanie standardów etycznych w zakresie prowadzenia badań z wykorzystaniem danych osobowych. Pozostawienie nauki poza sferą imperium państwa, jest niezbędne dla zapewnienia, aby prowadzone badania nie były podporządkowywane celom politycznym, np. dla uzasadnienia polityk publicznych, tak jak to miało miejsce w pierwszej połowie XX wieku. Z praw w dziedzinie nauki wynikają także obowiązki do podejmowania współpracy międzynarodowej w obszarze nauki. Realizacja tego obowiązku jest szczególnie istotna w kontekście wzmacniania dostępności danych, które stanowią zasób napędzający rozwój zarówno nauki, jak i gospodarki. Otwieranie danych sektora prywatnego przedsiębiorstw zlokalizowanych w państwach rozwiniętych, może ponadto sprzyjać wzmacnianiu transferu wiedzy oraz rozwojowi społeczno-gospodarczemu państw rozwijających się. Obecne traktaty z obszaru praw człowieka stwarzają silne podstawy dla ochrony praw w dziedzinie nauki. Obok art. 15 MPPGSiK, ochronę przed nadużyciami nauki, jaką jest eksperyment badawczy bez zgody uczestnika, ustanawia art. 7 MPPOiP. Z kolei Konwencja Praw Dziecka precyzuje obowiązek podejmowania współpracy między- narodowej, zmierzającej do wzmacniania dostępu do wiedzy naukowej oraz technicznej (art. 28 ust. 3). Rekomendację w zakresie ochrony wolności naukowej wydało również UNESCO (najpierw w 1974 r., która została następnie zrewidowana w 2017 r.). Przegląd zaleceń formułowanych przez organy traktatowe wskazuje ponadto na dużą aktywność Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet, w szczególności w zakresie budowania kompetencji cyfrowych, a także zwiększania reprezentacji kobiet w naukach technicznych. Osiągnięcie wysokiej różnorodności w środowisku naukowym jest bowiem niezbędne dla zapewnienia, że prowadzone badania będą uwzględniały potrzeby i wartości różnych grup społecznych. W monografii wydanej nakładem Wydawnictwa INP PAN, a będącej zaktualizowaną wersję rozprawy doktorskiej dr Łukasza Szoszkiewicza, Autor dokonał analizy wpływu paradygmatu big data na rolę i obowiązki państwa wynikające z praw człowieka chronionych przez międzynarodowe pakty praw człowieka ONZ. Wskazał na obowiązki państwa w zarządzaniu danymi (ang. data governance), w szczególności tych związanych z zapewnieniem dostępności danych oraz uregulowaniu dopuszczalności eksploracji danych przy użyciu technik uczenia maszynowego. W najbliższym czasie zainteresowanie organów traktatowych ONZ w tym zakresie prawdopodobnie tylko wzrośnie. Wynika to przede wszystkim z przyjęcia przez Komitet PGSK w kwietniu 2020 r. Komentarza Ogólnego, poświęconego prawom w dziedzinie nauki. Komitet dokonał w niej wykładni szczegółowych obowiązków państw, wskazując zarazem na konieczność uregulowania wyzwań związanych z rewolucją cyfrową. Należy oczekiwać, że wykładnia dokonana przez Komitet PGSK będzie w przyszłości stosowana przez organy traktatowe ONZ w ramach procedury rozpatrywania sprawozdań państw, a także prac nad kolejnymi komentarzami ogólnymi. W tym kontekście niniejszą monograﬁę należy postrzegać jako próbę operacjonalizacji tejże wykładni, jako mogącej znaleźć zastosowanie przy okazji oceny wywiązywania się przez państwa z realizacji po- stanowień MPPGSiK.
Dziecko-rodzice-państwo w kontekście świadczeń zdrowotnych edukacyjnych i przemocy domowej / pod redakcją Małgorzaty Łączkowskiej-Porawskiej
(Instytut Nauk Prawnych PAN, 2020) Łączkowska-Porawska, Małgorzata; Haberko, Joanna Agnieszka; Jadach, Katarzyna; Wiktorska, Paulina
Spis treści
EU Trade Mark Law and Product Protection: A Comparative Analysis of Trade Mark Functionality
(Routledge, 2023) Brâncuși, Lavinia
This book employs scholarly analysis to ground practical tools for applying the EU Trade Mark law (EUTM) functionality refusal grounds to address business needs when registering trade marks consisting of product characteristics. The study comprehensively examines the absolute grounds for a refusal of registration of functional signs under EUTM. It interprets the functionality refusal grounds through objective tests, focusing on the pro-competition rationale of denying trade mark exclusivity on product features that are technically or aesthetically important for competitors’ ability to trade in alternative products. The work takes a comparative approach looking at the US trade dress functionality doctrine, and a law and economics perspective on the role of trade marks and brands in the marketplace. It explores how competition rules related to market definition and the substitutability of products, as well as marketing and design findings related to branding and aesthetics, could be integrated into the legal assessment of EUTM functionality. The volume will be of interest to academics and researchers working in the areas of Intellectual Property Law, Trade Mark and Design Law, EU Law, Comparative Law, and Branding.
EU-Tobacco Industry agreements and beyond
(INP PAN, 2020-02-02) Foltea, Marina
Illicit trade in tobacco products undermines public health and lead to significant tax losses for Governments. From around 2001, attempts to hold international tobacco manufacturers liable for tobacco products originating from within their supply chains led them to conclude far-reaching Cooperation Agreements with the European Union (EU) and its Member States. These agreements resulted in significant reductions in illicit trade in their products in Europe, but market dynamics caused the products of these manufacturers to be replaced by other illicit products.
Euphony, harmony and dissonance in the international legal order = Eufonia, harmonia i dysonans w międzynarodowym porządku prawnym = Euphonie, harmonie et dissonance dans l’ordre juridique international : Liber amicorum Władysław Czapliński
(ILS PAS, 2024) Arcari, Maurizio; Bonafé, Beatrice; Balcerzak, Michał; Balmond, Louis; Barcz, Jan; Cała-Wacinkiewicz, Ewelina; Chen, Chun-i; Grzebyk, Patrycja; Hamamoto, Shotaro; Hilpold, Peter; Hobe, Stephan; Jakubowski, Andrzej; Kamiński, Ireneusz C.; Kleczkowska, Agata; Kornobis-Romanowska, Dagmara; Kowalik-Bańczyk, Krystyna; Kowalski, Michał; Kovács, Péter; Kozłowski, Artur; Kranz, Jerzy; Kritsiotis, Dino; Krzan, Bartłomiej; Kwiecień, Roman; Lugato, Monica; Łukańko, Bernard; Marin, Nikolay; Menkes, Jerzy; Menkes, Marcin; Mik, Cezary; Mikołajczyk, Barbara; Millet-Devalle, Anne; Oeter, Stefan; Richter, Dagmar; Roth, Brad R; Sadowski, Wojciech; Saganek, Przemysław; Seršić, Maja; Šturma, Pavel; Szwarc, Monika; Torres Cazorl, María Isabel; Vadapalas, Vilenas; Wieruszewski, Roman; Wierczyńska, Karolina; Wójtowicz, Krzysztof; Wyrozumska, Anna; Zappalà, Salvatore; Kowalik-Bańczyk, Krystyna; Wierczyńska, Karolina; Jakubowski, Andrzej
Publikacja składa się z 44 tekstów dotyczących problematyki prawa międzynarodowego publicznego. Z uwagi na specyfikę publikacji zostały one ułożone w porządku alfabetycznym nazwisk autorów. Niezależnie od tego daje się wskazać kilka większych obszarów, w odniesieniu do których praca wnosi istotny wkład. W publikacji da się wyróżnić cztery zasadnicze wątki. Na pierwszy składają się teksty dotyczące samych fundamentów prawa międzynarodowego. W tym obszarze należy sytuować samą refleksję na temat natury prawa międzynarodowego, jego źródeł, odpowiedzialności międzynarodowej. Na szczególne podkreślenie zasługuje opracowania S. Hobe, The International Legal Order : Too Fragile to be an Attractive Safety Net dotyczące samego porządku międzynarodowoprawnego. Autor ukazuje szereg zagrożeń dla porządku międzynarodowoprawnego i rozważa, w jaki sposób wpływają one na samą istotę tego prawa. Do zagrożeń tych zalicza blokowanie systemu rozwiązywania sporów w WTO, wojnę w Strefie Gazy i na Ukrainie. Rozważania na temat istoty prawa międzynarodowego przedstawia E. Cała-Wacinkiewicz, Między dysonansem a eufonią - o sile jedności systemu prawa międzynarodowego w kontekście jego fragmentacji. W tym nurcie mieszczą się też rozważania M. Arcari i B. Bonafe (Divisive Jus Cogens) poświęcone ius cogens. Autorzy stawiają szereg fundamentalnych pytań na temat istoty ius cogens. Należy do nich przede wszystkim to, czy normy takie mogą być tworzone za pomocą umów międzynarodowych i czy norm ius cogens można szukać wśród tych regulujących podstawy stosunków międzynarodowych. Odnosi si ę te ż do metod zapewnienia wymuszania respektowania norm ius cogens. Kilka opracowań dotyczy zagadnienia źródeł prawa międzynarodowego i zasad ogólnych - rozdziały P. Saganka, M. Kozłowskiego, M. Lugato, R. Kwiecień, Chun-i-Chen i A. Wyrozumskiej. Także w tym obszarze należy sytuować opracowanie B. Rotha, Recognition Doctrine' s Unacknowledged Centrality to the International Legal Order, dotyczące znaczenia instytucji uznania międzynarodowego dla prawa międzynarodowego. W tym ogólnym nurcie mieszczą się trzy opracowania dotyczące szeroko rozumianej odpowiedzialności . Dwa z nich dotyczą odpowiedzialności rozumianej jako responsibility, tj. odpowiedzialność za złamanie prawa międzynarodowego (M. Balcerzak, Odpowiedzialność międzynarodowa państwa a Europejska Konwencja Praw Człowieka : kilka refleksji; P. Sturma, Possible Ways to an International Compensation Mechanism). Tzw. liability, czyli odpowiedzialności za działania niezabronione przez prawo międzynarodowe dotyczy rodział M. Seršić, Liability of Statessine delicto. Drugą grupę rozdziałów stanowią opracowania odnoszące się do bardziej konkretnych norm czy instytucji prawa międzynarodowego. Na szczególne odnotowanie zasługuje kilka wartościowych opracowań dotyczących Unii Europejskiej i jej prawa (D. Kornobis-Roanowska, Eufonia w prawie mi ędzynarodowym wobec zgiełku czasu - rola Unii Europejskiej w tworzeniu mi ędzynarodowego prawa humanitarnego; J. Kranz, Między nadrzędnością, pierwszeństwem i praworządnością; M. Szwarc, Prawo karne Unii Europejskiej - w poszukiwaniu harmonii). Drugim wątkiem tego nurtu jest międzynarodowe prawo karne, szczególnie aktualne obecnie wobec konfliktu na Ukrianie i w Strefie Gazy. P. Kovacs, In the second place , where appropriate ... Considerations on the position of general international law in the jurisprudence of the International Criminal Court w prezentuje to jaki wpływ na dorobek Międzynarodowego Trybunału Karnego ma prawo międzynarodowe. Do zbliżonej tematyki — choć z perspektywy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości — odnosi się tekst K. Wierczyńskiej i S. Zaręby, Obowiązki państw w kontekście zbrodni ludobójstwa w świetle dorobku orzeczniczego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, w której autorzy analizują jak przebiega ewolucja praktyki MTS w zakresie interpretacji konwencji w sprawie ludobójstwa. Opracowań odnoszących się do MTS jest kilka - są to rozdziały P. Grzebyk, P. Hilpolda, W. Sadowskiego. W pracy znalazły się też opracowania poświęcone najnowszemu dorobkowi orzeczniczemu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka: (A. Jakubowski, The Right to Cultural Heritage in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights; B. Łukańko, Środek tymczasowy w rozumieniu art. 39 Regulaminu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – zagadnienia wybrane). Trzecią grupę stanowią opracowania odnoszące się do konkretnych zdarzeń związanych z prawem międzynarodowym czy konkretnych dokumentów lub orzeczeń. Na szczeg ólne odnotowanie zasługuje aktualne opracowanie L. Balmonda, Ukraine, Haut Karabakh, Israël et Gaza : la s écurit é collective en question. W tej części nalezy sytuować także rozdziały autorstwa K. Kowalik-Bańczyk oraz A. Kleczkowskiej. Czwartą grupę stanowią opracowania dotyczące stosunków polsko-niemieckich. Składają się na nią rozdziały autorstwa J. Barcza, S. Oetrera i D. Richter.

Browse

Browsing Publikacje Naukowe by Title

Results Per Page

Sort Options