Seria: Frontier Research
Permanent URI for this collection
W serii „Frontier Research” wydawane są krótsze objętościowo monografie w języku polskim i angielskim prezentujące efekty pionierskich, poznawczych, teoretycznych i praktycznych badań z zakresu nauk prawnych, prowadzące do tworzenia nowej wiedzy, fundamentalnych i przełomowych wyników, zmieniające rozumienie otoczenia prawnego i mające wysoki walor aplikacyjny w przestrzeni społeczno-gospodarczej.
Wszystkie monografie wydawane w postaci publikacji elektronicznych w serii „Frontier Research” publikowane są w modelu Open Access na licencji CC-BY 4.0.
Redaktorem prowadzącym serii jest dr hab. Paweł Podrecki, prof. INP PAN.
Browse
Recent Submissions
Item Regulacje prawne w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym wprowadzone na skutek pandemii koronawirusa – zagadnienia wybrane(INP PAN, 2022) Szewczyk, Marek; Korzeniowska-Polak, Agnieszka; Staniszewska, Lucyna; Szewczyk, Ewa; Suwaj, Patrycja Joanna; Samulska, Katarzyna; Lewandowski, Filip; Pawłowski, Sławomir; Kruszyńska-Kośmicka, Marlena; Hyżorek, Aleksander; Szewczyk, Marek; Szewczyk, Ewa; Staniszewska, LucynaPandemia koronawirusa zaskoczyła cały świat i zdeterminowała nadzwyczajne działania władz publicznych. Polski prawodawca stara się z nią walczyć i niwelować jej skutki za pomocą działań na poziomie ustawodawczym oraz ustanawiania aktów rangi podustawowej. Wiele działań legislacyjnych miało i nadal ma na celu zapobieganie i zwalczanie epidemii, a więc ochronę zdrowia. Ze względu na obawy, niepewność i nieprzewidywalność przyszłości w czasie pandemii, jest to okres niewątpliwie trudny dla całego społeczeństwa. W tak szczególnym momencie, tym bardziej nabierają znaczenia działania prawodawcy, które powinny prowadzić do silniejszego niż zwykle poczucia przewidywalności jego działań i pewności prawa. Pandemia wymusiła przeniesienie wielu aktywności do przestrzeni cyfrowej, a także przyśpieszyła jej rozwój w tych dziedzinach, w których jej wykorzystanie nie było powszechne. Zaistniała sytuacja epidemiologiczna, w niespotykanym do tej pory stopniu, wpłynęła na regulacje wielu gałęzi naszego systemu prawnego. Wprowadzone w trybie interwencyjnym przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych i wywołanych nimi sytuacji kryzysowych6 oraz ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 istotnie wpłynęły, i wiele z nich nadal wpływa, między innymi na funkcjonowanie organów administracji publicznej i działanie sądów administracyjnych. Przedkładane czytelnikowi opracowanie koncentruje się na ukazaniu rozwiązań prawnych wprowadzonych zarówno w procedurze administracyjnej, jak i sądowoadministracyjnej. Dotyka ono także ważkiego zagadnienia ograniczenia praw i wolności jednostek na skutek pandemii koronawirusa w Polsce. Zebrane w niniejszą monografię rozważania sprowadzają się do wspólnych ustaleń, iż chaos i obawy związane z przyszłością w czasie i po pandemii nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla rozmycia gwarancji konstytucyjnych w aktach podstawowych bez wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, czy wreszcie stanowienia regulacji niezrozumiałej, chaotycznej, bez odpowiedniego vacatio legis, nadmiernie często nowelizowanej. Okres pandemii prowadzi w Polsce do naruszenia praw i wolności obywatelskich, związanych chociażby z organizowaniem pokojowych zgromadzeń. Recenzent wydawniczy dr hab. Krzysztof Urbaniak, prof. UAM podkreślił, że prezentowana monografia ma doniosłe znaczenie i może zostać wykorzystana w praktyce administracyjnej, orzecznictwie sądów administracyjnych jak i w procesie dydaktycznym.Item Licencja przymusowa prawie patentowym - cel i funkcje w ujęciu historycznym(INP PAN, 2021) Żakowska-Henzler, HelenaOd kilku dekad utrzymują się kontrowersje wokół wpływu obecnie dominującego modelu ochrony patentowej na postęp techniczny i rozwój gospodarczy, a także jego zgodności z aksjologicznymi fundamentami współczesnych systemów prawnych i społecznych w państwach prawa. Dyskusje te koncentrują się na zagadnieniach związanych z ochroną patentową osiągnięć w naukach biomedycznych, a ich nasilenie związane jest z ekspansją ochrony patentowej. Zdaniem niektórych ukształtowany w jej wyniku model ochrony patentowej hamuje postęp w medycynie, pojmowany zarówno jako tworzenie nowych rozwiązań jak też i ich upowszechnianie. Dlatego zgłaszane są postulaty szerszego niż dotychczas wykorzystywania instytucji licencji przymusowej dla korygowania takich negatywnych skutków. Charakter i waga wysuwanych w tej dyskusji argumentów, skłaniają do postawienia pytania o zasadność takich postulatów, a w szczególności o zgodność takich postulatów z funkcją, jaka w ramach prawa patentowego przypisana jest instytucji licencji przymusowej, a także o możliwość realizacji tych funkcji w odniesieniu do obszarów objętych ochroną patentową w wyniku jej ekspansji.Item Obstrukcja w procesie karnym(INP PAN, 2021-12) Grygiel, JoannaCelem opracowania jest przeprowadzenie szczegółowej analizy występowania zjawiska obstrukcji w procesie karnym. W pierwszej części opracowania dokonano ogólnej charakterystyki obstrukcji, w szczególności z perspektywy doktryny prawa karnego procesowego, jak również orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych w sprawach karnych. Następnie autorka przedstawia katalog potencjalnych zachowań obstrukcyjnych i na jego podstawie dokonuje teoretycznoprawnych rozważań związanych z występowaniem obstrukcji w kontekście granic legalności korzystania z prawa oraz nadużycia prawa. W pracy przedstawiono także sposoby zwalczania obstrukcji i dokonano ich oceny. W dalszej części pracy autorka skupia się na czynnikach, które przyczyniają się do umacniania postaw obstrukcyjnych. Obszerna część wywodów jest poświęcona poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, co skłania uczestników postępowania do zakłócania właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Autorka rozważa, jak powinien być ukształtowany model procesu, aby miał pozytywny wpływ na zachowania jego uczestników. Ponadto autorka zwraca uwagę na rozwiązania, które mogą pomóc zmienić opinię publiczną na temat wymiaru sprawiedliwości, w tym na niezbędne zmiany legislacyjne oraz środki o charakterze pozaprawnym. Ostatnia część opracowania zawiera podsumowanie prezentowanych zagadnień oraz postulaty de lege ferenda.Item Sąd własności intelektualnej - struktura, kognicja i prymat właściwości(INP PAN, 2021-08-31) Kurosz, Krzysztof1 lipca 2020 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzająca wyspecjalizowane sądy do spraw ochrony własności intelektualnej. Spowodowała ona konieczność określenia zakresu spraw podlegających rozpoznaniu przez wyspecjalizowane sądy. W monografii decydowanie przez sąd własności intelektualnej o zakresie swojej rzeczowej lub miejscowej właściwości zostało ukazane w szerszym kontekście specyfiki organizacji sądów własności intelektualnej i zakresu kognicji. Autor wyczerpująco omówił trudności kwalifikacyjne wynikające z szerokich granic własności intelektualnej, zbieg norm ochrony konkurencji i ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz zagadnienie komercyjnego wykorzystania dóbr osobistych. Walorem publikacji są odniesienia do materiałów przygotowawczych, wskazujących cel, jaki chciał osiągnąć projektodawca, a następnie ustawodawca. Ich wykorzystanie do analiz dogmatycznych pozwala na poszerzenie wiedzy na temat obiektywnego kontekstu powstania aktu prawnego, ułatwiając zobiektywizowaną analizę ratio legis.Item Technologie informatyczne a prawo. Prolegomena(Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, 2020) Rotko, JerzyPrace nad monografią podjęto w celu określenia relacji łączących technologie informatyczne i prawo. Badania oparto na dorobku literatury oraz na analizie aktywności politycznych organów Unii Europejskiej a także, uzupełniająco, Polski i Republiki Federalnej Niemiec. Z uwagi na wielość problemów i niemożność przedstawienia wszystkich kluczowych zagadnień, prezentowanym tu rozważaniom nadano formę prolegomeny. Przez długi czas rozwój prawa nie nadążał za postępem zachodzącym w technologiach informatycznych. Refleksje formułowane na przestrzeni trzech ostatnich dziesięcioleci w nauce prawa (dogmatyce, teorii i filozofii prawa) wpłynęły jednak na konceptualne uporządkowanie tej dziedziny życia. Obok prawa komputerowego i prawa internetu wyłania się prawo cyfrowego środowiska, zdominowane obecnością technologii korzystających ze sztucznej inteligencji. Za ich sprawą powstają nowe wyzwania, związane chociażby z gospodarowaniem danymi, gromadzonymi w ogromnych ilościach, czy też pojawieniem się w obrocie prawnym autonomicznych, nieosobowych podmiotów, wyposażanych w pewne formy osobowości prawnej (agentów programowych). Problemy z tym związane, zwłaszcza formy administracyjnoprawnej kontroli ryzyka i zasady ponoszenia odpowiedzialności prawnej, wymagają pilnego wypracowania nowych rozwiązań prawnych. Szczególną rolę w kształtowaniu polityki rozwoju prawa najnowszych technologii pragnie odgrywać Unia Europejska, która podejmuje na tym polu walkę o przywództwo z globalnymi firmami technologicznymi. Najnowsze technologie informatyczne znajdują zastosowania głównie komercyjne, chociaż mogą także zmodernizować sposób realizowania zadań publicznych, w tym ochronę środowiska.Item Decyzje zobowiązujące w polskim prawie ochrony konkurencji. Problemy proceduralne i systemowe(Wydawnictwo Instytutu Nauk Prawnych PAN, 2020-05-11) Mleczko, MarcinAutor analizuje instytucję decyzji zobowiązującej. Przedstawia najważniejsze decyzje zobowiązujące wydane dotychczas przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz dokonuje ich analizy z punktu widzenia poprawności proceduralnej i zgodności z prowadzeniem optymalnej polityki prawa konkurencji. Proponuje odpowiednie rozwiązania występujących obecnie problemów proceduralnych i systemowych oraz stawia tezę, że problemy o charakterze systemowym są wpisane w charakter instytucji decyzji zobowiązujących.Item EU-Tobacco Industry agreements and beyond(INP PAN, 2020-02-02) Foltea, MarinaIllicit trade in tobacco products undermines public health and lead to significant tax losses for Governments. From around 2001, attempts to hold international tobacco manufacturers liable for tobacco products originating from within their supply chains led them to conclude far-reaching Cooperation Agreements with the European Union (EU) and its Member States. These agreements resulted in significant reductions in illicit trade in their products in Europe, but market dynamics caused the products of these manufacturers to be replaced by other illicit products.