Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dziećmi
No Thumbnail Available
Editors
Authors
Czerederecka, Alicja
Date
2010
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Lexis Nexis
ISBN
978-83-7620-347-8
DOI
Language
pl
Keywords
rozwód, prawo rodzinne, władza rodzicielska, wychowywanie dziecka, prawo rodzinne
Abstract
Description
Książka stanowi próbę uzupełnienia znaczącej luki w literaturze specjalistycznej dotyczącej szczególnego zjawiska, jakim jest rywalizacja rodziców o uczestniczenie w opiece nad dziećmi po rozbiciu rodziny. Jest ono tym bardziej godne uwagi, że wraz ze zmianami społeczno-obyczajowymi można oczekiwać coraz większego zainteresowania obydwojga rodziców udziałem w wychowaniu dzieci w przypadku rozstania. Jednocześnie dotychczasowe doświadczenia wskazują, że brak porozumienia częściej prowadzi do nasilenia konfliktu, poczucia krzywdy i poszukiwania wsparcia w prowadzonej walce (między innymi przez rozwój organizacji broniących praw przedstawicieli poszczególnych płci) niż do poszukiwania rozwiązań kompromisowych. W ten sposób pozytywne aspekty tego zjawiska zawarte w autentycznym zainteresowaniu obojga rodziców aktywnym udziałem w opiece ustępują aspektom negatywnym: angażowaniu dzieci w konflikt z byłym partnerem, manipulowaniu nimi, stosowaniu wobec nich przemocy emocjonalnej. W tych okolicznościach dzieci, zamiast łatwiej zaadaptować się do zmienionych warunków wychowawczych, przeżywają nasilone poczucie destabilizacji, konflikt lojalności i czują się zmuszane do dokonywania wyboru pomiędzy dwiema najważniejszymi dla nich osobami. To prowadzi do zaburzeń w ich rozwoju psychicznym i do nieprawidłowej socjalizacji.
Warto zatem jak najdokładniej poznać i zbadać mechanizmy leżące u podstaw tych problemów, aby móc podejmować działania zapobiegawcze i korygujące. Przedmiotem zainteresowania było ustalenie zależności pomiędzy dyspozycjami psychicznymi rodziców, którzy podejmują rywalizację o dzieci, a ich kompetencjami wychowawczymi. Szczególną uwagę poświęcono roli, jaką pełnią oddziaływania rodziców ukierunkowane na kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem-byłym partnerem. Szukałam odpowiedzi na pytania: czy źródła tych zachowań tkwią w osobowości rodziców, czy mają raczej charakter sytuacyjny oraz jaki jest ich związek z kompetencjami wychowawczymi?
Te problemy stały się przedmiotem badań zreferowanych w książce. Wykorzystana metodologia jest efektem wieloletnich doświadczeń autorki w pracy biegłego, wymagającej doboru jak najdokładniejszych i najbardziej miarodajnych narzędzi, które pozwoliłyby na podstawie krótkotrwałego kontaktu z rodziną ocenić kompetencje wychowawcze rodziców i zaproponować rozwiązanie sytuacji wychowawczej optymalnie z punktu widzenia dobra dziecka. Warto podkreślić, że kierowanie się interesem dziecka, znacznie bardziej niż w jakichkolwiek innych obszarach, pokazuje ścisłą zgodność pomiędzy wymogami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (a w konsekwencji oczekiwaniami sędziego zlecającego wydanie opinii) i etyką zawodową psychologa, który tę opinię opracowuje.
Problemy badawcze wywodzą się zatem bezpośrednio z praktyki. Badaną grupę stanowili rodzice, których kompetencje wychowawcze były oceniane w związku z wydawaniem opinii dotyczącej uregulowania opieki nad dziećmi na potrzeby sądu. Dlatego wnioski z przeprowadzonych badań obok walorów poznawczych mogą mieć istotne znaczenie praktyczne, zarówno dla psychologów pełniących role biegłych, jak i tych, którzy zajmują się pomocą rodzinie: doradców, mediatorów i terapeutów.
<< s. 17-141 >>
CZĘŚĆ PIERWSZA
<< s. 17-36 >>
Rywalizacja o dziecko w kontekście psychologii rodziny
<< s. 37-52 >>
Regulacje prawne dotyczące władzy rodzicielskiej
<< s. 53-90 >>
Rozbicie rodziny
<< s. 91-110 >>
Kompetencje wychowawcze
<< s. 111-141 >>
Diagnozowanie osobowości rodziców w sprawach opiekuńczych
<< s. 143-340 >>
CZĘŚĆ DRUGA
<< s. 143-178 >>
Co decyduje o kompetencjach wychowawczych? Metodologia badań własnych
<< s. 179-207 >>
Zasoby psychiczne i braki w zakresie kompetencji wychowawczych
<< s. 208-279 >>
Omówienie uzyskanych zależności
<< s. 280-324 >>
Dyskusja na temat uzyskanych wyników
<< s. 325-340 >>
Wnioski końcowe
Warto zatem jak najdokładniej poznać i zbadać mechanizmy leżące u podstaw tych problemów, aby móc podejmować działania zapobiegawcze i korygujące. Przedmiotem zainteresowania było ustalenie zależności pomiędzy dyspozycjami psychicznymi rodziców, którzy podejmują rywalizację o dzieci, a ich kompetencjami wychowawczymi. Szczególną uwagę poświęcono roli, jaką pełnią oddziaływania rodziców ukierunkowane na kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem-byłym partnerem. Szukałam odpowiedzi na pytania: czy źródła tych zachowań tkwią w osobowości rodziców, czy mają raczej charakter sytuacyjny oraz jaki jest ich związek z kompetencjami wychowawczymi?
Te problemy stały się przedmiotem badań zreferowanych w książce. Wykorzystana metodologia jest efektem wieloletnich doświadczeń autorki w pracy biegłego, wymagającej doboru jak najdokładniejszych i najbardziej miarodajnych narzędzi, które pozwoliłyby na podstawie krótkotrwałego kontaktu z rodziną ocenić kompetencje wychowawcze rodziców i zaproponować rozwiązanie sytuacji wychowawczej optymalnie z punktu widzenia dobra dziecka. Warto podkreślić, że kierowanie się interesem dziecka, znacznie bardziej niż w jakichkolwiek innych obszarach, pokazuje ścisłą zgodność pomiędzy wymogami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (a w konsekwencji oczekiwaniami sędziego zlecającego wydanie opinii) i etyką zawodową psychologa, który tę opinię opracowuje.
Problemy badawcze wywodzą się zatem bezpośrednio z praktyki. Badaną grupę stanowili rodzice, których kompetencje wychowawcze były oceniane w związku z wydawaniem opinii dotyczącej uregulowania opieki nad dziećmi na potrzeby sądu. Dlatego wnioski z przeprowadzonych badań obok walorów poznawczych mogą mieć istotne znaczenie praktyczne, zarówno dla psychologów pełniących role biegłych, jak i tych, którzy zajmują się pomocą rodzinie: doradców, mediatorów i terapeutów.
<< s. 17-141 >>
CZĘŚĆ PIERWSZA
<< s. 17-36 >>
Rywalizacja o dziecko w kontekście psychologii rodziny
<< s. 37-52 >>
Regulacje prawne dotyczące władzy rodzicielskiej
<< s. 53-90 >>
Rozbicie rodziny
<< s. 91-110 >>
Kompetencje wychowawcze
<< s. 111-141 >>
Diagnozowanie osobowości rodziców w sprawach opiekuńczych
<< s. 143-340 >>
CZĘŚĆ DRUGA
<< s. 143-178 >>
Co decyduje o kompetencjach wychowawczych? Metodologia badań własnych
<< s. 179-207 >>
Zasoby psychiczne i braki w zakresie kompetencji wychowawczych
<< s. 208-279 >>
Omówienie uzyskanych zależności
<< s. 280-324 >>
Dyskusja na temat uzyskanych wyników
<< s. 325-340 >>
Wnioski końcowe
Citation
A. Czerederecka, Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dziećmi, Warszawa 2010.